نگاهی به کتاب «سیری در ترانهسرایی فارسی»
تاریخ انتشار: ۱۱ تیر ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۱۱۶۷۵۹
ایسنا/اصفهان کتاب «سیری در ترانهسرایی فارسی از آغاز تا امروز» منبعی جامع در حوزه ترانه و ترانهسرایی فارسی است که در آن انواع ترانهها از آغاز پیدایش زبان و ادبیات فارسی تا اکنون، همراه با تحلیلهای تاریخی، ساختاری و محتواییِ اشعار و موسیقیها بررسیشده است.
علیاصغر باباصفری، یکی از نویسندگان این کتاب به ایسنا گفت: با پیشنهادی که به آقای محمدامین محمدپور دادم، این پژوهش مشترک شروع شد و حدود ۴ تا ۵ سال به طول انجامید تا اینکه با نظر بنده، توسط نشر مروارید به مرحله انتشار رسید.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
او با بیان اینکه ترانه و ترانهسرایی، یکی از بحثهای جداناپذیر از فرهنگ و سنت ایرانی است و پیشینه آن به قبل از اسلام برمیگردد، اظهار کرد: در کتاب «سیری در ترانهسرایی فارسی از آغاز تا امروز» معرفی و تقسیمبندی ترانهها از آغاز تا زمان حاضر، انجام شده و سیر تاریخی، ویژگیها، تحلیل ساختاری و محتوایی ترانهها در این کتاب مورد توجه بوده است.
عضو هیئتعلمی گروه ادبیات دانشگاه اصفهان، ترانه را یکی از بنمایههای فرهنگی ایرانی دانست که به توجه بیشتری نیاز دارد و اضافه کرد: مردم در طول تاریخِ این سرزمین با ترانه مأنوس بودهاند. علاقه مردم به ترانه موضوع بسیار مهمی است و به همین دلیل ترانههای عاشقانه، سوگ و مرثیه، سیاسی، حماسی، فرهنگی، اجتماعی، دینی، اعتقادی، عرفانی، محلی و غیره در این کتاب تبیین شده است.
باباصفری با اشاره به اینکه ترانه، در دایره ادبیات غنایی قرار میگیرد و با احساسات و عواطف انسان سروکار دارد، گفت: ترانه نیز حاصل احساسات گوناگون انسان در طول تاریخ بوده است. ترانهها در زمینههایی مانند عشق، شادی، سوگ، کار و عرفان، ابزاری برای ابراز احساسات درونی فرد نسبت به آن موضوع بودهاند؛ ضمن اینکه ترانه پیوند ناگسستنی با مردم دارد و در حوزه ادبیات غنایی قرار میگیرد.
او که در کتاب خود، انواع ترانهها را بر اساس محتوا و درونمایه در ۱۲ دسته تقسیمبندی کرده است، ادامه داد: در انواع ترانهها دسته اول، عاشقانهها با بیشترین میزان بسامد قرار دارند، بعد از آن ترانههای شادی، گروه سوم ترانههای کودکانه، گروههای بعدی به ترتیب ترانههای سوگواری، کار، عرفانی، دینی، آداب و رسوم، دینی، سیاسی، سرگرمی، تبلیغاتی و ورزشی را شامل میشوند.
این مدرس دانشگاه خاطرنشان کرد: ترانههای سه گروه آخر یعنی ترانههای سرگرمی، تبلیغاتی و ورزشی در دوران معاصر شکل گرفتند و به لحاظ بسامدی، حجم کمتری نسبت به انواع دیگر ترانهها دارند. ترانههای سیاسی نیز از دوران مشروطه بهصورت جدی به ادبیات ما وارد شدهاند؛ البته پیش از آن نیز ترانههای سیاسی وجود داشتند، اما اوج ترانهسرایی سیاسی مربوط به دوران مشروطیت است.
باباصفری در مورد آغاز ترانهسرایی در ایران کهن تصریح کرد: شعرهای پیش از اسلام اشعار هجایی بوده و به موسیقی نیز بسیار توجه داشتند، ترانههایی نیز وجود داشته که در اسناد مکتوبِ برجای مانده از پیش از اسلام، بهویژه در دوره حکومتهایی مانند اشکانیان و ساسانیان رواج داشته است که در این کتاب به آنها نیز پرداختهایم؛ برای مثال اشعاری که به اشعار «درخت آسوریک» معروف است و نیز سایر شعرهای هجاییِ پیش از اسلام، نمونههای آثار مکتوبی هستند که به دست ما رسیدهاند.
او با بیان اینکه کتاب «سیری در ترانهسرایی فارسی» از آغاز تا امروز در حدود ۳۷۰ صفحه و در دو بخش کلی تدوین شده است، اضافه کرد: بخش اول کتاب مربوط است به تاریخ ترانهسرایی در ایران، شعر هجایی پیش از اسلام، شعرهای هجایی پس از حمله اعراب، فهلویات یا ترانههای ملی، تأثیر حمله عرب بر شعر و موسیقی ایرانی، دورههای پس از اسلام و دوره مشروطه تاکنون که در این بخش مورد بررسی قرار گرفته است.
این پژوهشگر و نویسنده حوزه ادبیات غنایی، با تأکید بر اینکه دوران مشروطه دورانی است که شعر و ادبیات در آن جان تازهای گرفته و قالبهای شعری در این دوران دچار دگرگونیهایی شدهاند و پسازآن شعر نو در برابر شعر کلاسیک قرار میگیرد، یادآوری کرد: ساختار و محتوای شعری نیز در این دوران دچار تغییراتی شد و این تحولات بر ترانههای این دوره نیز تأثیر گذاشت. ترانه پاسخی به نیاز اجتماعی انسانها است و در ادوار مختلفی هم بوده و این نیاز در برخی ادوار کمتر و در برخی دیگر بیشتر به چشم میآید. در دوره مشروطه این نیاز در زمینهٔ مسائل سیاسی پررنگ بوده است و ترانهها به سمت سیاسی شدن رفتند.
او توسعه فناوریها را بر پیشرفت ترانهها مؤثر دانست و افزود: با پیشرفت فناوری، ترانهها اشکال مختلفی پیدا کردند، برای مثال نقش رادیو و تلویزیون، سینما، فیلمها و غیره در گسترش ترانه و ترانهسرایی غیرقابلانکار است.
این مدرس دانشگاه ادامه داد: بهواسطه پیوند ناگسستنی بین ترانه و موسیقی، تأثیر موسیقایی در نوع ترانهها نیز نقشآفرینی کرده و در این کتاب علاوه بر رابطه موسیقی و ترانه، جنس صدای خواننده، زمان انتشار و شخصیت خواننده، وزن شعری ترانه، قالبهای ترانه که در ترویج ترانه تأثیرگذار است نیز بررسی شده است.
باباصفری در مورد بخش دوم کتاب «سیری در ترانهسرایی فارسی» بیان کرد: بخش دوم این کتاب، انواع ترانه را بررسی میکند و ۱۲ دستهای که پیش از این گفته شد را نام میبرد، بهعنوان مثال ترانههای عاشقانه را در دستهبندیهایی مانند تصنیفها، دوبیتیها و بومی سرودههای عاشقانه، ترانههای شادی را در دستههایی همچون عروسی، مجالس، ترانههای ضربی و رقص و ترانههای روحوضی، گروه ترانههای کودکانه را به بخشهایی مانند لالایی، ترانههای نوازشی و ترانههای قصهگونه، دسته ترانههای کار را به ترانههای چوپانی، ماهیگیری، باغبانی، خرمنکوبی، کشاورزی، قالیبافی، سربازی، دامداری، ترانههای سیاسی را به بخشهایی مثل ترانههای سیاسی/محلی، سیاسی/اجتماعی، شرححال مبارزان سیاسی/اجتماعی، ترانههای آدابورسوم را به بخشهایی مانند رسوم ملی و محلی، و ترانههای عامیانه شهری تقسیم کرده است.
او کتاب «سیری در ترانهسرایی فارسی» را برای عموم مردم علاقهمند به ترانه قابلفهم دانست و گفت: این کتاب، دو دسته مخاطب دارد؛ دسته اول پژوهشگران ادبی هستند که در حوزه شعر و ادبیات فارسی و بهویژه ادبیات غنایی کار میکنند و گروه دوم مخاطبان عامی هستند که علاقه اولیه به ترانه دارند و میتوانند از کتاب «سیری در ترانهسرایی فارسی» استفاده کنند. کسی که این کتاب را مطالعه کند، کاملاً با مقوله ترانه و ترانهسرایی آشنا خواهد شد و تصویر جامع و کاملی از ترانه در ایران خواهد داشت.
به گزارش ایسنا،کتاب «سیری در ترانهسرایی فارسی از آغاز تا امروز» تألیف «علیاصغر باباصفری» و «محمدامین امینپور» در ۳۶۹ صفحه، با شمارگان ۳۳۰ نسخه و قیمت ۲۵۰ هزار تومان از سوی انتشارات مروارید راهی بازار کتاب شده است.
انتهای پیام
منبع: ایسنا
کلیدواژه: استانی فرهنگی و هنری کتاب ترانه ترانه سرایی استانی اجتماعی استانی شهرستانها استانی اقتصادی استانی فرهنگی و هنری استانی ورزشی استانی علمی و آموزشی استانی سیاسی لرستان استانی اجتماعی استانی شهرستانها استانی اقتصادی استانی فرهنگی و هنری ترانه و ترانه سرایی آغاز تا امروز ترانه های سیاسی ادبیات غنایی پیش از اسلام انواع ترانه هایی مانند ترانه ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۱۱۶۷۵۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
ابری آسمان و گریه بیامان، مشهدالرضا در سوگ صادق آل محمد (ص)
امام صادق(ع) در هفدهم ربیع الاول سال ۸۳ هجری قمری در مدینه منوره چشم به جهان گشود و پس از شهادت پدرشان امام باقر(ع)، در ۳۱ سالگی به امامت رسید. دوران امامت آن حضرت با اواخر حکومت بنیامیه و اوایل حکومت بنیعباس مصادف بود.
جامعه اسلامی در زمان آن حضرت از نظر سیاسی و اجتماعی با فراز و نشیبها و تحولات مهمی روبه رو بود. امام صادق (ع) از اوضاع آشفته دستگاه خلافت اموی استفاده کرده و برنامه اصلاحی و نهضت فرهنگی خود را آغاز کرد و با توجه به فرصت مناسب سیاسی و نیاز شدید جامعه، نهضت علمی و فرهنگی پدرش را پی گرفت و حوزه وسیع علمی و دانشگاه بزرگی به وجود آورد و در رشتههای مختلف علمی، شاگردان بزرگی تربیت کرد.
سرانجام در سال ۱۴۸ هجری قمری منصور دوانیقی، خلیفه اموی به وسیله انگوری که به زهرآلوده کرده بود، امام صادق (ع) را مسموم کرده و در ۶۵ سالگی به شهادت رساند. پیکر پاک امام صادق (ع) در قبرستان بقیع کنار قبر پدرش امام محمدباقر (ع) به خاک سپرده شد.
امروز به مناسبت شهادت این امام همام، اجتماع بزرگ صادقیون برگزار می شود که ساعت ۹ صبح از محل میدان شهدا به سمت حرم مطهر رضوی حرکت خواهد کرد و در پایان مراسم به مناسبت ظهر شهادت امام صادق(ع) نماینده ولی فقیه در خراسان رضوی در حرم مطهر رضوی سخنرانی خواهد کرد.
همزمان با سالروز شهادت امام صادق (ع)، گنبد و ضریح حرم مطهر امام رضا (ع) نیز سیاهپوش شده و پرچم گنبد و پوش ضریح به رنگ سیاه درآمد و کتیبههای مشکی رنگ حاوی عبارتهایی در سوگ شهادت آن حضرت در صحنهای مختلف حرم نصب شد. در این راستا، کتیبههای مشکی رنگی با عباراتی مانند "یا صادق آل محمد (ص)"، در صحنهای مختلف حرم مطهر نصب شده است.
معاون تبلیغات اسلامی حرم مطهر رضوی با اشاره به برنامه های حرم در سالروز شهادت امام ششم، گفت: در سالروز شهادت ششمین امام شیعیان حضرت امام جعفر صادق (ع)، حرم مطهر امام رضا (ع) غرق در ماتم و عزا شد. به همین مناسبت، آیینهای عزاداری و سوگواری در این بارگاه ملکوتی با حضور خیل زائران و مجاوران برگزار میشود.
حجت الاسلام حسین شریعتی نژاد افزود: شب گذشته نیز حرم رضوی با محوریت رواق بزرگ امام خمینی(ره)، میزبان آیین شب شهادت امام صادق(ع) بود که بعد از اقامه نماز جماعت مغرب و عشا با قرائت زیارت امینالله و مرثیهسرایی احمد واعظی برگزار شد.
وی گفت: سخنرانی پیرامون شخصیت ششمین امام شیعیان توسط حجتالاسلام علی اوسطی، مرثیهسرایی و عزاداری با نوای ذاکران اهل بیت(ع)، از دیگر برنامههای شب شهادت آن حضرت بود.
معاون تبلیغات اسلامی حرم مطهر رضوی ادامه داد: همچنین در شامگاه شهادت امام جعفر صادق(ع) شاعران آیینی سید ابوالفضل مبارز، سیدرضا یعقوبی آل، علیرضا خاکساری و علی مقدم اشعار و مرثیه های خود را قرائت کردند.
وی اظهار کرد: امروز نیز ساعتی قبل از اذان ظهر به مناسبت سالروز شهادت امام صادق(ع) آیین مرثیه سرایی، شعرخوانی آیینی و سخنرانی با محوریت رواق امام خمینی(ره) برگزار خواهد شد.
حجت الاسلام شریعتی نژاد افزود: ویژه برنامههای شهادت امام صادق(ع) در شامگاه شهادت این امام بزرگوار نیز ادامه دارد و این مراسم بعد از اقامه نماز مغرب و عشا با قرائت زیارت امینالله با نوای احمد واعظی، شعرخوانی شاعر آیینی آقای علی زمانیان، سخنرانی آیتالله سیدعلیرضا صدر حسینی و عزاداری و مرثیهسرایی آقایان جعفر ملائکه و امیر عارف همراه خواهد بود.
باشگاه خبرنگاران جوان خراسان رضوی مشهد